Komkommerkruid eten? Zaai bernagie in je eigen moestuin!

De oplettende lezer weet het vast al: ik moestuinier in Duitsland. Gek genoeg, ben ik door wonen en werken in Duitsland pas echt komkommerkruid gaan waarderen. Toegegeven, ik had er in Nederland nog nooit van gehoord. Komkommerkruid is een belangrijk ingrediënt in de Frankfurter groene saus en die vind ik heerlijk! Toen ik voor het eerst van zelf gekweekt komkommerkruid kon genieten, was ik er meteen enthousiast over (en dat ben ik natuurlijk nog steeds). Lees hieronder hoe je het zelf makkelijk kunt kweken in je moestuin en hoe je de bloemen en blaadjes van dit gewas kunt gebruiken (al dan niet voor de Frankfurter grüne Soße).

De thema’s in dit artikel:

• Komkommerkruid: wat het precies is
• Komkommerkruid zaaien
• Is bernagie winterhard?
• Kan ik komkommerkruid eten?
• Wat kan ik doen met komkommerkruid?

Komkommerkruid: wat het precies is

Komkommerkruid is een éénjarig gewas dat zichzelf uitzaait. Je hoeft het in principe maar één keer zelf te zaaien. Als je het eenmaal in je moestuin hebt, kom je er niet meer zo snel vanaf. Maar die leuke bloemetjes bevallen ons zo goed, dat we dat helemaal niet erg vinden. En de insecten in de tuin geven ons helemaal gelijk. Komkommerkruid mag blijven.

Komkommerkruid wordt ook wel Borago officinalis, bernagie of borage genoemd. Het betekent allemaal hetzelfde, dus gebruik ik alle benamingen door elkaar. De borage plant kan een hoogte van zo’n 45-90 cm bereiken. Waaraan je de plant kunt herkennen? In elk geval aan het harige uiterlijk van zowel bloemen als blaadjes. De bloemetjes zijn meestal paarsachtig blauw. Maar roze bloemetjes komen ook voor.

De bloemen van komkommerkruid zijn trouwens eetbaar en smaken een beetje naar komkommer.

Komkommerkruid zaaien

Wil je komkommerkruid zaaien in de volle grond? Dat kan in de maanden maart t/m juni. Maar je kunt de zaden ook in een diepe pot stoppen en deze op je balkon of terras neerzetten. Zorg ervoor dat de zaden niet te dicht bij elkaar worden gezaaid. Ik probeer altijd een afstand van zo’n 35 centimeter aan te houden.

De borage plant begint te bloeien vanaf eind mei t/m augustus. Maar dit hangt natuurlijk ook van het weer af. Ik had begin november nog komkommerkruid bloemen in de tuin! Toegegeven, het weer was erg mild en vrij warm voor de tijd van het jaar.

Komkommerkruid zaaien in de herfst? Ook dat kan gewoon. Als je deze zaait in de maand september of oktober, zullen de zaden gewoon overwinteren en na de wintermaanden ontkiemen.

Tip van Moestuinvingers: Hou er rekening mee dat de bernagie zaden in het donker kiemen. Dit betekent dus dat je ze goed met aarde moet bedekken. Duw de zaden het best één tot drie centimeter in de grond.

FAQ

Is komkommerkruid winterhard?

Nee, komkommerkruid is niet winterhard. Het gewas is eenjarig. Maar heb jij deze zomer bernagie in je tuin? Dan zal het plantje zich, als het goed is, gewoon vanzelf uitzaaien aan het eind van de bloeiperiode. Zo kun je er volgend jaar gewoon weer van genieten. En wees er maar zeker van dat jij niet de enige bent die gaat genieten. Ook de insecten zijn dol op de bernagie plant.

Tip: Heb je een insectenhotel? Zaai dan bernagie in de buurt, want de nectar in de bloemetjes trekt extra insecten aan.

Kan ik komkommerkruid eten?

Ja hoor, zowel komkommerkruid bloemen als blaadjes kun je eten. Maar zoals voor alles geldt: overdaad schaadt. Eet dus niet te veel van dit plantje, want het kan kankerverwekkend zijn en schadelijk voor de lever als je er te veel van binnenkrijgt. Een gewaarschuwd mens telt hier voor twee! Gelukkig zijn er ook nog andere eetbare bloemen. Denk bijvoorbeeld maar aan de grote gele bloemen van de courgette.

Wat kan ik doen met komkommerkruid?

Komkommerkruid is eetbaar, dus je kunt op verschillende manieren je smaakpapillen verwennen met dit kruid:

• De blaadjes en bloemetjes van de bernagie plant kun je prima in salades verwerken.

• Zelf vind ik het ook leuk om ijsblokjes te maken met de kleine stervormige eetbare bloemetjes. Dat fleurt meteen je drankje op!

• Bernagie is een belangrijk ingrediënt in de traditionele groene saus uit Frankfurt. De zogenaamde ‘Frankfurter grüne Soße’ – mijn lievelingssaus. 🙂 De groene saus is een regionale Duitse specialiteit die wordt gemaakt van minstens 7 kruiden. Komkommerkruid komt er standaard in. Maar ook kruiden als peterselie, bloedzuring en kervel zijn dé ingrediënten die je nodig hebt om deze saus te maken. In Duitsland kun je in sommige supermarkten een speciaal bosje van verschillende kruiden kopen. Dit heet met een chic woord: een bouquet. In dit bosje zitten alle kruiden die nodig zijn voor het bereiden van de Frankfurter saus: handig voor degene zonder moestuin. Maar het is natuurlijk veel leuker en gezonder om bernagie zelf te kunnen oogsten.

Is bernagie geschikt voor zwangere vrouwen en kinderen?

Bernagie eten tijdens de zwangerschap wordt afgeraden. De plant kan een stimulerend effect op de baarmoeder hebben en bevat een stof die een schadelijk effect kan hebben op de lever. Bernagie is ook niet geschikt voor kinderen.

Hoe gebruik je komkommerkruid?

• Komkommerkruid thee is in een handomdraai gezet. Daarvoor kun je de kleine, jonge blaadjes drogen.
• Een andere mogelijkheid is het maken van boter met komkommerkruid.
• En wat dacht je bijvoorbeeld van Duitse kruidenkwark met bernagie? Wat mij betreft een echte aanrader.
• Zelf vind ik de bloemetjes van de plant ook ideaal voor het maken van ijsblokjes.
• De eetbare bloemen vrolijken bovendien elke salade op.
• Ook bernagie-olie is populair. Deze olie zou een positief effect hebben op de huid, denk aan zaken celvernieuwing en weerstand van de huid. Borage-olie wordt door sommigen beschouwd als een goed alternatief voor teunisbloemolie.